اشکال  

در سوره بقره آیه 115 گفته شده : یک مشرق و یک مغرب وجود دارد و در سوره الرحمن آیه 17  گفته شده : دو  مشرق  و دو مغرب وجود دارد و در سوره معارج آیه 40  گفته شده : چند مشرق و چند مغرب وجود دارد . به نظر شما این نوع بیان که تناقضش آشکار است ،  سر کار گذاشتن مخاطبین نیست ؟؟

جواب  

قبل از توضییح هر یک از آیات لازم است نکته ای را خدمت دوستان متذکر شویم

نکته : مراد از مشرق و مغرب ؛ شرق و غرب عالم است که طلوع و غروب خورشید از آنجا صورت میگیرد .

جواب :

آیه اول : سوره بقره آیه 115 : لله رب المشرق و المغرب یعنی برای خداست مشرق و مغرب عالم

توضییح :  این آیه در مورد تغییر قبله است .چون قبله از طرف مسجد الاقصی به طرف مسجد الحرام تغییر کرده بود یهودیان ، مسلمانان را مسخره کرده و میگفتند : چرا شما قبله خود را تغییر دادید ؟ مگر میشود قبله را هم تغییر داد ؟! خداوند در این آیه میفرماید : لله المشرق و المغرب فاینما تولوا فثم وجه الله یعنی مشرق و مغرب برای خداست و به هر طرف که رو کنید همانجا رو به خدا دارید . در این آیه خداوند به یهودیان در مورد تمسخرشان تذکری داده و میفرماید : فکر نکنید که رو کردن به طرف خدا فقط در مسجد الاقصی امکان پذیر است بلکه مشرق و مغرب عالم از آن  اوست  .    بنا بر این مراد از مشرق و مغرب در این آیه همان اصل شرق و غرب عالم است

آیه دوم : سوره الرحمن آیه 17 :  رب المشرقین و والمغربین یعنی او خدائیست که ربّ دو مشرق و دو مغرب است .

توضییح : خورشید در هر روز از نقطه ای طلوع و از نقطه ای هم غروب میکند اما با توجه به حد اکثر میل شمالی خورشید در تابستان و میل جنوبی خورشید در زمستان در حقیقت دو مشرق و دو مغرب مختلف بوجود می آید که بقیه روز های سال در میان این دو میباشند .  که همین امر باعث پیدایش فصول چهار گانه میشود که آن نیز موجب پیدایش بسیاری از نعمات الهی میشود  . لازم بذکر است که از یکی از این دو میل تعبیر به مدار راس السرطان و از دیگری تعبیر به مدار راس الجدی میکنند .

بنا بر این وجود دو مشرق و دو مغرب در این آیه  یعنی حد اکثر میل جنوبی و شمالی آفتاب که در تابستان و زمستان روی میدهد که باعث بوجود آمدن فصول چهار گانه و به تبع آن  بسیاری از نعمات الهی میشود .

آیه سوم : سوره معارج آیه 40 : فلا اقسم  برب المشارق و المغارب یعنی قسم میخورم به  رب مشارق و مغارب

توضییح : مراد از مشارق ؛  طلوع متعدد آفتاب از ناحیه شرق عالم در تمام روز های سال است و مراد از مغارب ؛  غروب متعدد آفتاب از ناحیه غرب در تمام روز های سال است .

خلاصه : مراد از یک  مشرق و یک مغرب ، اصل وجود شرق و غرب عالم است و مراد از دو مشرق و دو مغرب ؛ حد اکثر میل جنوبی و شمالی  آفتاب در طول سال است و مراد از چند شرق و چند غرب ، طلوع و غروب متعدد خورشید در روزهای سال است که از مشرق و مغرب صورت میگیرد .

ماخذ : تفسیر نمونه ذیل تفسیر آیه 115 سوره بقره و آیه 40 سوره معارج

ملاحظه : این آیات نه تنها سر کار گذاشتن مخاطبین نیست بلکه با دقت در روایاتی که در تفسیر این آیات آمده است در میابید که خداوند نظم و آفرینش دقیق عالم را در آیات فوق به نمایش میگذارد که ما تحقیق در این زمینه و مراجعه به تفاسیر را به خود دوستان واگذار میکنیم